martes, 13 de enero de 2009

BERRIA

LEHEN SARIA ONG BATENTZAKO
Gabonetako loteriaren sosketa bukatu ondoren orain ateratzen dira nortzuk diren haien zaridunak eta zer egingo dituztedan diruarekin. ONG bati lehen saria osoa takatu zaio eta ez dezimo bat serie osoa. Harrigariena da beraiek es dutela inoiz loterian jokatzen baina nola diru gehiegi zutenez loterian gastatu zuten. Orain dirua Mendebaldeko Sahara-ra bidaliko dute han ikastolak eta etxebizitzak egiteko eta haien kotxeak berrizteko laguntza askarrago eramateko.

jueves, 8 de enero de 2009

selectibitatea 2006

Ulermena
1. Nerbio sistemak ohi baino maila apalagoan lan egiten duelako.
2. Erlaxatzeko teknika ugari daude muskular progresiboa, pasiboa, bistaratzea; eta psikologiatik kanpo yoga, taichi...
3. Niri erlaxatseko teknika gustatzen zaidana da musika entzutea etxanda nagoen bitartean.
4.Teknika baino garrantsutzitsuagoa irmotasuna da.

Gaia
Erlaxatzeko dauden teknikak.

Laburpena
Erlaxatzen garenean gure nerbio sistemak maila apalagoan lan egiten du eta hori gure eguneroko bizitzarako onuragarria da. Teknika asko daude, baina garrantzitsuena irmortasuna da. Erlaxazioa asko laguntzen duelako ansietate kasuetan eta fobiak edo beldurrak lantzen duelako.

Moldatu esaldiak
1.Erlaxazioa lantzeko teknika ugari daude, esate baterako, pasiboa, muskular progresiboa, bistaratzea, yoga...
2.Erlaxazioa asko laguntzen du antsietate kasuetan, beraz, asko erabiltzen da fobiak edo beldurrak lantzeko.
3.Estresak gaixotu egiten du, erlaxazioa, ordea, sendatu.
4.Non-nahi praktikatu dezakegu erlaxazioa, jakina, horretarako erlaxazio teknikak ezagutu behar dira.

Idazlana
Urduri zaudenean oberena da lasaitzea. Horretarako niri oso ondo funtsionatzen zaidana da musika entzutea, begiak iztea eta imajinatzea nire herriko mendietan nagoela bizikletarekin ibiltzen.
Nire herriko mendietan nagoela bizikletarekin ibiltzen nagoela pentsatzea erlaxatzen: Lehenengo nire ustez Espainako leku politena iruditzen zaidalako ortik probintziako lurralde gehiena ikusten duzulako, animali mota dezbedin daudelako eta haien zaratak entsuten duzulako. Eta bigarrenez gusgehiago gustatzen zaidan kirola egiten dudalako eta berarekin ezagutzen ez dudan leku berriak ezagutzen ditudalako nire herriko mendietako zuhaitzetatik zehar joaten naizen bitartean.
Eta musika entzuten dut erlaxatzen laguntzen didalako.
Posiblea da modu hobeagoak eta efektiagok egoteak adibidez: muskular progresiboa, pasiboa, bistaratzea; eta psikologiatik kanpo yoga, taichi edo batzuek ezaten dute erretzen lasaitzen direla. Baina nirentzan nire metoa hoberen joaten dena da zeren ez zalelako nekatzen aiketak egiten, zeure gorputsarako txarra ez delako eta dirurik ez duzu gaztatzen. Hauen arrazoiegatik nik gomendatzen diet askar erlaxatzen nahi dutenei nire metodoa praktikatzea.

Norekin (Soziatiboa)

Kasu marka: -ekin
Mugagabea: -(r)ekin
Singularra: -arekin
Plurala: -ekin


NOREKIN kasua NOREN kasutik dator: N kentzen eta gehitzen KIN
NORE(N)+ -KIN= NORENKIN
Euskalki arabera desberdina izan ahal da. Bizkaieraz NOGAZ. Zubereraz NOREKILA. Adibidez:
Lagun bategaz dago
Nogaz dago Miren? Irakasleagaz dago.
Umeakaz joan da.
Norekila doaz? Aitarekila doaz.

Kasuaren erabilera
-Kidetasuna adierazteko.
Norekin zaude? Nire gurasoekin.
Zembat umerekin joan da? Hamarrekin.
Jende askorekin hitz egiten dut.
-Kasua adierazteko.
Mila euroekin nahikoa daukat.
Zapata hauekin ezkondu zen.

-Dembora adierazteko (-REKIN BATERA) egitura geituz. Egitura hau aldiberekotasuna adierazten du.
Neguarekin batea euria etorria da.
Bera iristearekin batera sortu zen istilua.

-Batsutan (-KO) partitula gehitu al da, NOREKIKO sortzen.

NOREKIN/ZEREZ
Bi hauek antz handia dute baina desbertintazun batzuk dauzkate: NOREKIN kasua laguntza adieraztendu ZEREN aldiz tresna, bitartekoa edo bidea adierazteko erabili ohi da. Adibidez:
Lagun batekin nago (lagun batez)
Telefonoz hitz egiten dut (telefonoarekin)
Zer gertatzen da telefonoarekin? (telefonoaz)
Gorriz pintatu dute (gorriarekin)

Baina batzutan biak erabili ahal dira. Adibidez:
Hari batez/betekin apurtu dute.
Eskuaz/eskuarekin apurtu dute.
Artaziez/artaziekin moztu beharko duzu.

Hala ere mugagabea denean, badirudi zerez kasua joera dagoela. Adibidez:
Autoz etorri naiz (autoarekin)
Palaz jokatu dugu (palarekin)

Aitzitik tresna edo bitartekoa adierazten duen izena pluralean dbadago edo adjetibo edo erakusle batez lagundurik dagoenean, badirudi NOREKIN kasua erabiltzeko joera dagoela. Horregatik akats handiak egiten ditugu:
Ipurdiarekin jausi da Ipurdiz jausi da
Goazen palarekin... Goazen palaz...
Mirenen patinez... Mirenen patinekin...
Bi eskuez... Bi eskuekin...

Batzutan baita akatsak egiten dugu erdaren eraginez:
Zigarroarekin ahoan satu zen Zigarroa ahoan sartu zen
Txapelarekin buruan joan da Txapela buruan joan da

Akatsak ez egiteko eta ondo egiteko eskema hau laguntzen du:

NOREKIN: pluralean eta adjetibo edo erakusleekin doanean.
ZEREZ: gainerentzako eta batez ere mugagabean eta zembait esapieetan.